کنتاکتور جرثقیل نوعی کلید الکتریکی است که برای قطع و وصل مدار از طریق میدان مغناطیسی استفاده می شود. یعنی با هدایت یا اتصال این کابل یا کابل مغناطیسی کنتاکتور سیستم سه فاز یا تک فاز را وصل و وصل می کند و برعکس با قطع ولتاژ کابل، کنتاکت قطع می شود.
یکی از تجهیزات مهم و پرکاربرد در سیستم های روشنایی و انرژی صنعتی ترانسفورماتور می باشد. در اینجا می خواهیم با و نحوه استفاده از این ابزار آشنا شویم.
از این تجهیزات برای قطع و وصل مدارهای برق از راه دور با تحریک سیم پیچ داخل کنتاکتور با ولتاژ AC یا DC استفاده می شود. همچنین این تجهیزات یکی از اجزای ضروری تابلو می باشد و به آن کلید الکترومغناطیسی (کنتاکت الکترومغناطیسی) نیز می گویند. این مزیت امکان قطع و وصل مدار را از راه دور و از هر نقطه ای ممکن می سازد.
بر اساس این تعریف، کنتاکتور در آمپر بالا با استفاده از عملکردی مشابه عملکرد رله استفاده می شود. همچنین می توان نتیجه گرفت که به دلیل استفاده از آمپر بالا، سرعت قطع و وصل کنتاکت های آن نسبت به رله کمتر است.
کنتاکتور چگونه کار می کند
برخلاف رله ها، کنتاکتورهای الکتریکی دارای توان و ظرفیت حمل جریان بالایی هستند و برای ظرفیت حمل جریان بالا طراحی شده اند. رله ها دارای ظرفیت حمل جریان هستند و به همین دلیل در مدارهای کنترلی مورد استفاده قرار می گیرند. اما کنتاکتورها اغلب در مدارهای الکتریکی به دلیل توانایی آنها در حمل جریان استفاده می شوند.
زمانی که اختلاف پتانسیل به دو سر سیم پیچ کنتاکتور اعمال شود، سیم پیچ در اثر جریان دارای میدان مغناطیسی می شود و مانند آهنربا قسمت های متحرک هسته را جذب می کند. یک کنتاکت در ناحیه جذب وجود دارد که با شکستن و اتصال پایه قطع و وصل می شود و مانند یک کلید عمل می کند. در داخل کنتاکتور برق دو فنر وجود دارد که در هنگام قطع سیم پیچ کنتاکتور وظیفه برگرداندن قطعات متحرک به حالت عادی را بر عهده دارند.